Bereikbaarheid van zorg

De zorgkaart laat op het gebied van bereikbaarheid zien dat…

apotheken en huisartsenpraktijken geografisch redelijk goed verspreid liggen in de provincie. Wat de zorgkaart ook duidelijk maakt, is dat de huisartsenzorg in Groningen relatief veel geregistreerde eenmanspraktijken kent. Dit zijn er 303 van de 413 geregistreerde huisartsenpraktijken bij de Kamer van Koophandel. Bij een geregistreerde eenmanspraktijk kunnen wel meerdere huisartsen werkzaam zijn. Daarnaast zijn er relatief veel waarnemende huisartsen geregistreerd in de provincie Groningen. Dit zijn er 132. Dit biedt een potentieel aan toekomstige huisartsen voor het overnemen van huisartsenpraktijken.

Verreweg de meeste Groningers kunnen overdag bij een huisarts of apotheek terecht (binnen drie kilometer). Alleen in buitengebieden zijn de afstanden vaak langer dan vijf kilometer. Ook de ambulancestandplaatsen kennen een goede spreiding. Dit geldt in het algemeen ook voor ziekenhuiszorg en huisartsenposten, waarbij de gemeenten Het Hogeland, Westerwolde en delen van het Westerkwartier wel het minst goed bedeeld zijn, met gemiddeld meer dan 15 kilometer afstand tot de dichtstbijzijnde mogelijkheid.

Omdat ouderen langer zelfstandig wonen en hun aandeel in de bevolking toeneemt, groeit de behoefte aan activiteiten voor ouderen in de nabije omgeving. Onder meer professionele (welzijns)organisaties, dorpsinitiatieven en andere vrijwilligersorganisaties voorzien hierin. De zorgkaart laat zien dat in 2019-2020 (vóór de coronacrisis) in de provincie Groningen op tenminste 110 locaties ontmoetingsactiviteiten in groepsverband voor ouderen werden georganiseerd. Zeker 52 organisaties organiseren informele hulp voor ouderen, zoals gezelschap houden, boodschappen doen, vervoer bieden en medicijnen halen. Ouderen kunnen op zeker 71 locaties terecht voor informatie, advies en verwijzing op het gebied van welzijn en maatschappelijke ondersteuning. Er is sprake van een behoorlijke spreiding over de hele provincie. In verhouding tot hun inwonertal tellen Het Hogeland en Eemsdelta (Appingedam, Delfzijl en Loppersum) de meeste activiteiten voor ouderen.

Hoewel meerdere bronnen zijn geraadpleegd, is het overzicht van activiteiten voor ouderen mogelijk nog niet compleet. Dit heeft o.m. te maken met het kleinschalige en informele karakter van veel initiatieven.

De zorgkaart in breder perspectief

Inwoners in de provincie Groningen hebben belang bij persoonsgerichte en nabije zorg. Van de eerstelijn wordt dan ook verwacht om de verbinding tussen de medische wereld en het sociale domein te optimaliseren. Hierbij heeft de huisarts een belangrijke verbindende en regisserende rol.

De huisartsenzorg in Noord- en Oost-Groningen staat echter onder druk (Nivel en Prismant, 2019; Menzis, 2020). Want hoewel uit de zorgkaart blijkt dat er voldoende waarnemende huisartsen zijn die in potentie huisartsenpraktijken zouden kunnen overnemen, blijkt uit eerder onderzoek dat er wellicht onvoldoende van hen daadwerkelijk praktijkhouder willen worden. Hiervoor zijn verschillende redenen, zoals deeltijd willen werken, onaantrekkelijkheid van het gebied om te vestigen, negatieve financiële prikkels en een groeiend tekort aan ondersteunend personeel in de praktijk (Zorgadvies Groningen, Wagro en LHV, 2017; LHV en Menzis, 2020).

Gezien de cruciale functie van de (praktijkhoudende) huisarts als vast aanspreekpunt en behandelaar in de eerste lijn en poortwachter naar de tweedelijnszorg, is de toekomstbestendigheid van de huisartsenzorg echt een belangrijke opgave voor bereikbaarheid van zorg voor Groningers. Dat geldt in het bijzonder voor Noord- en Oost-Groningen.