Informele zorg

Mantelzorg

Mantelzorgers geven hulp en zorg aan familie, buren of vrienden. Omdat bijna iedereen wel eens iets doet voor een ander is afgesproken dat iemand mantelzorger is als hij 8 uur of meer per week zorg verleent òf minder dan 8 uur per week maar dan wel voor een periode langer dan 3 maanden. Volgens deze definitie was in 2016 13,4% van de Groningers mantelzorger. Dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde van 14,2% (in 2016). In de (voormalig) gemeenten Winsum en Bedum wordt relatief veel mantelzorg gegeven. In de gemeente Groningen wordt beduidend minder mantelzorg gegeven.

De meeste mensen die mantelzorg geven vallen in de oudere leeftijdsgroepen. Dit is volgens verwachting, omdat mensen van boven de 50 vaker te maken krijgen met zieke (schoon) ouders en/of partners. Wat niet volgens verwachting is, is dat volgens ditzelfde onderzoek evenveel mannen als vrouwen mantelzorg verlenen. Dat er meer mantelzorg op het platteland dan in de stad gegeven wordt kan voor een deel door leeftijd verklaard worden. De bevolking op het platteland is namelijk ouder waardoor er vaker mantelzorg gegeven zal moeten worden. Een andere verklaring voor dit verschil is dat mensen op het platteland elkaar beter kennen waardoor ze sneller geneigd zijn elkaar te helpen, maar sterk bewijs hiervoor is niet direct voorhanden (Movisie, 2014).

Het grootste deel van de mantelzorgers geeft aan dat zij hun werk (vrijwel) nooit als intensief ervaren. In Groningen is sinds 2016 een dalende trend te zien van het aantal mensen dat het werk als mantelzorger als intensief ervaart (21% in 2016 naar 13% in 2018). Hiermee zit het percentage in 2018 ook onder het landelijk gemiddelde.

Vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk zorgt ervoor dat veel mensen de hulp en ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben. Daarnaast geeft het doen van vrijwilligerswerk ook veel voldoening en een gevoel van deelnemen aan de samenleving. Van de leden van het Groninger Panel doet in 2017 43 procent van de leden vrijwilligerswerk. Omgerekend naar de totale Groningse bevolking zijn het ruim 205 duizend personen die vrijwillig actief zijn. Uit de resultaten blijkt dat 30% van de leden op dit moment geen vrijwilligerswerk doet maar dat vroeger wel heeft gedaan. Ongeveer een kwart van de leden van het Groninger Panel heeft nog nooit vrijwilligerswerk gedaan.

De inzet van vrijwilligers is bovengemiddeld onder 65-74 jarigen en onder inwoners van het platteland. Ook valt op dat het overgrote deel van de vrijwilligers een hoog opleidingsniveau heeft (60%). Als we kijken naar de sectoren waarin vrijwilligerswerk wordt gedaan dan zien we dat de meeste vrijwilligers zich inzetten voor een sportvereniging of de kerk/moskee/levensbeschouwelijke groepering. Groningers doen het minst vaak vrijwilligerswerk bij vakbonden en organisaties op het gebied van wonen en huurdersbelangen.

Inwonerinitiatieven

Door de veranderde wet- en regelgeving voor de zorg in 2015 is de rol van de overheid kleiner geworden en die van de inwoner groter. Mensen moeten dingen vaker zelf doen en met hulp van het netwerk voorzien in de behoefte aan ondersteuning. Dit vormt de achtergrond voor de opkomst van inwonerinitiatieven in de provincie. Sommige initiatieven bieden vooral ontmoetingsactiviteiten, andere stellen onderlinge (praktische) hulp centraal. Daarnaast zijn er initiatieven die nadrukkelijk een aanvulling op of alternatief voor de reguliere formele zorg willen zijn.

Op onderstaande kaart zijn de initiatieven die we in april 2020 kunnen vinden per postcode weergegeven. Hierbij houden we een relatief brede definitie van het begrip ‘zorg’ aan. In de kaart maken we onderscheid tussen drie categorieën, namelijk initiatieven gericht op ontmoeting, initiatieven gericht op informele hulp/zorg en initiatieven die zich richten op het vernieuwen/vervangen/aanvullen van het reguliere zorgaanbod (en/of wonen).
Eventuele ontbrekende bewonersinitiatieven kunnen worden toegevoegd.