Onze leefstijl heeft een grote invloed op hoe mensen zich voelen, hoe we functioneren en ouder worden. Ons voedingspatroon, de hoeveelheid sport en beweging, en middelengebruik (zoals roken en alcohol) hebben hier invloed op. Mensen met een gezonde leefstijl hebben over het algemeen een betere gezondheid en een betere kwaliteit van leven, waardoor zij minder (vaak) een beroep doen op de zorg. Ongezond gedrag is verantwoordelijk voor bijna 20 procent van de ziektelast in Nederland.
Laatst bijgewerkt op: 9 oktober 2025
De helft van de volwassen inwoners van Groningen heeft overgewicht
Overgewicht kan leiden tot verschillende ziekten en aandoeningen, waaronder diabetes, hoge bloeddruk, beroerten, hart- en vaatziekten, kanker en psychische klachten. In Groningen had in 2024 de helft van de volwassenen (50%) overgewicht. Dit percentage ligt iets hoger onder inwoners van 65 jaar of ouder (58%), dan onder de rest van de volwassen Groningse bevolking (47%).
Het aantal mensen met overgewicht is de afgelopen jaren zowel in Groningen als landelijk licht gestegen. In 2024 had landelijk 50% van de volwassenen overgewicht, in 2012 was dit 48%. In Groningen is de stijging de afgelopen jaren vergelijkbaar, van 49% in 2012 naar 50% in 2024.
Binnen de provincie Groningen zien we verschillen in het aandeel inwoners met overgewicht. Zo zien we dat in de gemeente Pekela het grootste aandeel inwoners met overgewicht leeft. In de gemeente Groningen woont het kleinste aandeel van volwassenen met overgewicht.
Aandeel 65-plussers dat rookt lager dan 18- tot 65-jarigen
Tabak, alcohol en drugs kunnen een nadelig effect hebben op de gezondheid van mensen. Vooral roken is een belangrijke risicofactor. Het percentage Groningers dat rookt is met 19% hoger dan het gemiddelde van Nederland (16%). Het aandeel mensen dat rookt nam tussen 2016 en 2022 sterk af in Groningen, van 28% naar 20%. De laatste jaren zien we in Groningen, in tegenstelling tot het landelijke beeld, wel weer een toename. Naar verwachting neemt roken tot 2050 in alle leeftijdsgroepen af.
Wat opvalt is dat er procentueel twee keer zoveel mensen roken uit de groep 18 tot 65 jaar (22%) als uit de groep 65 jaar of ouder (10%). Dit geldt zowel voor het roken van tabaksproducten als voor vapen.
Binnen de provincie Groningen zien we grote verschillen in rookgedrag. Met name in de gemeenten Groningen, Eemsdelta en Pekela wordt relatief veel tabak gerookt en eveneens relatief veel gevapet. In de gemeente Het Hogeland wordt het minst tabak gerookt, en in Westerkwartier wordt het minst gevapet.
Roken en vapen onder jeugd neemt weer toe
In Groningen rookt 5% van de jeugd dagelijks, en 9% wekelijks. Dit is beiden een paar procent hoger dan het landelijk gemiddelde. Ook de afgelopen jaren zien we dat het gebruik in Groningen hoger ligt dan gemiddeld in Nederland. Tussen 2015 en 2019 ging zowel landelijk als provinciaal het dagelijks gebruik sterk naar beneden (van 6,9% naar 4,0% in Groningen). Echter is er de laatste jaren weer een stijging te zien in dit percentage. Dezelfde beweging zien we voor wekelijks roken.
De percentages voor dagelijks roken binnen Groningen lopen redelijk uiteen, van 3,5% in de gemeente Westerkwartier tot 8,5% in Het Hogeland. Ook voor wekelijks roken scoort de gemeente Het Hogeland met 15% een stuk hoger dan gemiddeld. In de gemeente Eemsdelta zijn procentueel de minste jongeren die wekelijks roken (6,9%).
Voor het gebruik van een vape zijn de verschillen met landelijke cijfers minder groot. Binnen Groningen valt op dat er in de gemeente Westerwolde relatief veel jongeren vapen. In de gemeente Westerkwartier lijkt het gebruik van vapes onder jongeren het laagst te liggen.
Alcoholgebruik in Groningen rond landelijk gemiddelde
Bijna vier op de vijf (79%) van de volwassen Groningers geeft aan een ‘drinker’ te zijn en weleens alcohol te nuttigen. Dit zijn vaker 18- tot 65- jarigen (82%) dan 65-plussers (70%). Dit is in lijn met het landelijke beeld. Over de jaren heen zien we, zowel landelijk als provinciaal, een afname van het percentage volwassenen dat alcohol drinkt.
Zware drinkers drinken minstens één keer per week minimaal vier (vrouwen) of zes (mannen) glazen alcohol op één dag. In 2024 voldoet in Groningen 9% van de volwassenen hieraan, waarbij 18- tot 65- jarigen vaker (10%) tot deze groep behoren dan de 65-plussers (5%). Over het algemeen liggen de percentages voor ‘zware drinkers’ in Groningen iets lager dan gemiddeld in Nederland.
Het aantal mensen dat overmatig veel drinkt – meer dan 14 glazen per week voor vrouwen of 21 glazen per week voor mannen – ligt rond de 6%, eveneens in lijn met het landelijke beeld. Ook hier zien we de afgelopen jaren een dalende trend, met een kleine dip gedurende de coronajaren.
Binnen de provincie Groningen zien we dat er in een aantal gemeentes relatief minder gedronken wordt, namelijk Pekela en Veendam.
Helft Groningers voldoet aan beweegrichtlijnen
Volgens de landelijke beweegrichtlijnen moeten volwassenen wekelijks ten minste 150 minuten matig intensief bewegen, zoals wandelen en fietsen, verspreid over diverse dagen. In de provincie Groningen voldeed in 2024 ongeveer 50% van de volwassenen van 18 jaar en ouder aan de beweegrichtlijn. Landelijk ligt dat iets lager, namelijk 49%. Deze percentages schommelen al een aantal jaar rond de 50%.
In de gemeente Groningen voldoen in 2024 de meeste mensen aan de beweegrichtlijn (60%). In de gemeente Pekela ligt dit percentage het laagst met 36%.
Naast de landelijke beweegrichtlijnen kan er ook gekeken worden naar het aandeel ‘wekelijkse sporters’. In Groningen sport 55% van de volwassenen minimaal 1 keer per week, landelijk ligt dit iets hoger (58%). Zowel voor het voldoen aan de beweegnorm als het wekelijks sporten geldt dat de groep 18- tot 65-jarigen meer beweegt dan de 65-plussers.
