Onderzoek naar overerfbare armoede afgerond: maatwerk en langetermijnplanning belangrijk

Geschreven op 11 mei 2023

“De belangrijkste les uit het onderzoek is: maak maatwerk mogelijk. ”

In de Drents-Groningse Veenkoloniën leven 14.000 gezinnen in armoede, vaak generatie op generatie. Onderzoekers van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen deden vijf jaar lang onderzoek naar het ontstaan en voortduren van armoede door generaties heen. Uit het onderzoek blijkt dat maatwerk en langetermijnplanning nodig zijn om overerfbare armoede in de Veenkoloniën te doorbreken. In opdracht van de provincies Drenthe en Groningen en in nauwe samenwerking met de Alliantie van Kracht is het onderzoek uitgevoerd.

Onderzoekers prof. dr. Tialda Haartsen (RUG), dr. Sander van Lanen (RUG) en dr. Erik Meij (RUG/Sociaal Planbureau Groningen) vertellen: “We hebben meerdere generaties uit 23 families geïnterviewd. Hieruit blijkt dat er niet één vorm van overerfbare armoede is. Dé arme bestaat niet. En er is dus ook niet één oplossing die voor iedereen werkt. De belangrijkste les uit het onderzoek is: maak maatwerk mogelijk. Hiervoor moeten veel organisaties terug naar de tekentafel om de mens of het gezin in armoede centraal te stellen en te werken aan langdurige relaties, onderlinge samenwerking en continuïteit van ondersteuning en hulpverlening.”

Cirkel doorbreken

Gedeputeerde Tjeerd van Dekken, provincie Groningen: “Het onderzoek laat duidelijk een kloof zien tussen dat wat iemand die in armoede leeft nodig heeft en wat er geboden wordt aan hulp. Door het onderzoek weten we dat families in armoede hun eigen situatie en mogelijkheden vaak anders inschatten dan de hulpverleners. Het overheidsbeleid, de regels en voorzieningen moeten daarom op het perspectief van het gezin aansluiten. Alleen zo kan de vicieuze cirkel doorbroken worden. De onderzoeksresultaten bieden hiervoor voldoende handvatten die in de praktijk gebruikt kunnen worden.”

Hoe verder

Het onderzoek is afgerond. Op basis van de kennis uit het onderzoek bouwen we binnen de Alliantie van Kracht met 42 partners gezamenlijk aan een programma voor 20 jaar. Waarbij we in de systeemwereld de randvoorwaarden mogelijk maken voor maatwerk (geen projecten, maar bestaande structuren versterken) en experimenteren in wijken, dorpen en buurten. De Alliantie van Kracht organiseert de komende maanden diverse werksessies met ervaringsdeskundigen, professionals, maatschappelijke organisaties en ambtenaren om het vervolg gezamenlijk uit te werken. In die sessies worden de wetenschappelijke inzichten omgezet naar actie in de praktijk.

Gedeputeerde Hans Kuipers (Drenthe): “We weten dat overerfbare armoede hardnekkig is en dat er geen één oplossing is voor alle problemen. Maatwerk is nodig en een langdurige aanpak is handig. De vraag blijft hoe we ruimte voor maatwerk houden in het langdurig plannen, zonder de boel te dicht te timmeren. Of wat doen we als langetermijndoelen vanuit overheidsbeleid niet overeenkomen met die van families in armoede? Dit zijn vragen die in vervolgsessies samen met partners zoals de Alliantie van Kracht uitgewerkt zullen worden.”

Alliantie van Kracht

Overerfbare armoede is niet in één generatie is ontstaan. Het oplossen van deze armoede is daarom ook een kwestie van de lange adem. De Alliantie van Kracht is een netwerk van 42 partners dat samen met de bewoners uit het Drents-Groningse veenkoloniale gebied werkt aan het doorbreken van overerfbare armoede.

Meer informatie

Een samenvatting van het onderzoek is beschikbaar via: Essay Intergenerationele armoede

Zie ook de overige onderzoeksrapporten op de website van de Alliantie van Kracht.