Trots op Groningen

Sterke verbondenheid met provincie

Groningers voelen zich sterk verbonden met de eigen provincie. Een ruime meerderheid van de Groningers (85%) zegt Groningen als thuis te ervaren. Zeventig procent is ook daadwerkelijk trots op de provincie. In 2015, toen dezelfde stellingen aan het Groninger panel zijn voorgelegd, zagen we dezelfde sterke verbondenheid met de provincie. Landelijk onderzoek naar regio- en provinciegevoel onderbouwd dit beeld, Groningers zijn, samen met Friezen, Zeeuwen en Drenten, het meest trots op hun provincie (I&O Research, 2019). Op de stelling ’het maakt me niet uit of ik in Groningen woon of elders’ antwoordt een ruime meerderheid (61%) ontkennend.

‘Ik voel me een Groninger’

Bijna de helft van de Groningers voelt zich in eerste instantie vooral Groninger. Op de vraag hoe men zichzelf het meest zou omschrijven geeft 45% als antwoord ‘Groninger’. Ruim een vijfde deel beschouwt zichzelf in eerste instantie als ‘Nederlander’ en ook een vijfde deel beschouwt zich vooral als ‘noorderling’.

Er zijn overigens wel verschillen in de gevoelens van verbondenheid met de eigen woonprovincie. Zo voelt maar liefst 68% van de Groningers die ook hun wieg in de provincie hadden staan zich op de eerste plaats Groninger. De groep die elders geboren is geeft in 12% van de gevallen aan zich in eerste instantie Groninger te voelen. Bij hen komt het gevoel ‘Nederlander’ te zijn op de eerste plaats (39%).

Uit landelijk onderzoek naar het regio- en provinciegevoel blijkt dat de meeste Nederlanders zich vooral verbonden voelen met hun land, daarna met de eigen woonplaats en dan pas met hun provincie (I&O Research, 2019). Groningers wijken hier (overigens samen met de inwoners van Friesland,  Zeeland en Limburg) van af, zoals ook bevestigd wordt door het Groninger Panel.

Bestaat er een Groningse identiteit?

Bij een sterke verbondenheid met de regio kan er sprake zijn van een regionale identiteit. Hoe is dit in Groningen? Is er sprake van een Groningse identiteit en hoe ziet deze er uit? We hebben deze vragen aan het Groninger Panel voorgelegd. Zeven op de tien Groningers vindt dat er een specifieke Groningse identiteit bestaat. Het merendeel van hen vindt dat deze Groningse identiteit behouden moet blijven. Slechts 6% van de panelleden zegt dat er geen Groningse identiteit bestaat.

Dat er een Groningse identiteit bestaat en gevoeld wordt hangt niet af van waar men vandaan komt. Ook de inwoners van de provincie die niet geboren en getogen Groningers zijn herkennen en erkennen in meerderheid de Groninger identiteit, zij het in iets mindere mate dan de ‘autochtone’ Groningers. Stadjers zijn iets minder vaak overtuigd van de Groningse identiteit dan de inwoners elders in de provincie, maar ook hier gaat het om een ruime meerderheid die deze identiteit wel erkent.

Waaruit bestaat deze Groningse identiteit?

In de open antwoorden op deze vraag werd vooral de Groningse mentaliteit aangehaald: “Een eigen mentaliteit. Vriendelijk en rustig karakter.” Of zoals een ander panellid beschrijft: “Wij Groningers zijn nuchter en kalm en als ze ja zeggen dan staan ze er voor. Verder zijn we kort en duidelijk. Geen poeha.” Het rustige karakter, Groningse nuchterheid en gemeenschapszin werden veel genoemd door panelleden. Net als het Groningse dialect. Daarnaast benoemen panelleden ook minder positieve, maar door de buitenwacht vaak genoemde eigenschappen van de Groningse identiteit, zoals termen als ‘nors’, ‘stug’ of ‘koppig’. Zo geeft een panellid aan: “Groningers zijn bij eerste contact vaak wat (te) stug en afwachtend.” Onderstaande woordenwolk geeft een impressie van ruim 2.850 open antwoorden.

Waaruit bestaat deze Groningse identiteit?

Wat zijn de positieve kanten van Groningen?

Groningers voelen zich dus sterk verbonden met de regio en met de mensen die er wonen. Toch zijn er voor elke woonomgeving voor- en nadelen te benoemen. Wij zijn benieuwd wat Groningers zelf als positieve kanten van de provincie zien. En wat zien zij als minder positief?

We hebben het Groninger Panel gevraagd welke voor- en nadelen het wonen en leven in Groningen heeft. In totaal hebben ruim 3.300 panelleden een antwoord geformuleerd. De top 3 ziet er als volgt uit:

Voordelen: Groningers roemen het unieke landschap en de mentaliteit van hun provinciegenoten

Vooral kenmerken als rust, ruimte en veel groen, tezamen met de weidsheid van het landschap worden veel genoemd als voordelen aan het wonen in Groningen. Ruim 60% van alle antwoorden gaat hierover. Zo stelt een panellid: “Ik hou van de weidsheid van het landschap en gevoel van vrijheid.” Dit beeld komt overeen met landelijk onderzoek van het SCP, namelijk dat de overgrote meerderheid van mensen met woonaspiraties op het platteland rust en ruimte een aantrekkelijke factor vindt (Steenbekkers, 2008). Ook de combinatie van rust en ruimte en de nabijheid van de stad worden als voordeel gezien van het leven in de provincie Groningen.

 Ook de mentaliteit van de mensen in de provincie wordt als voordeel genoemd. Ze worden gezien als betrouwbaar, gemoedelijk, vriendelijk, bereid elkaar te helpen en nuchter. Of zoals een panellid verwoord: “Ik voel me gewoon erg op mijn gemak tussen de Groningers.” Landelijk onderzoek  onderschrijft dit beeld: het meest trots zijn Groningers op de mentaliteit van de mensen (I&O Research, 2019).

Andere voordelen die genoemd worden hebben onder meer te maken met de betaalbaarheid van woningen, het wegblijven van files en verkeersdrukte, goede bereikbaarheid van winkels, weinig overlast van vernielingen en geweld, schone en frisse lucht en de nabijheid van familie en vrienden.

Niet alleen voordelen aan het wonen in Groningen

Groningers zien ook nadelen aan het wonen in de provincie:

Reisafstand

De belangrijkste nadelen die worden genoemd hebben betrekking op de grote reisafstanden. Groningen ligt niet centraal in Nederland, waardoor je over het algemeen veel reistijd hebt voor werkafspraken, familie- of vriendenbezoek of culturele activiteiten (musea, concert, enz) elders in het land. Ruim 40% van alle antwoorden gaat hierover. Zo schrijft een panellid: “Het is ver weg van de rest van Nederland. Zowel absolute als relatieve afstand is groot.” Ook de afstand tot regionale voorzieningen wordt genoemd: “We moeten grotere afstanden afleggen naar werk en winkel.” Een ander panellid stelt: “De afstanden tot de voorzieningen zijn een probleem zodra je niet autorijdt.”

Gaswinning

Ook de gevolgen van de gaswinning wordt door veel Groningers als groot nadeel genoemd. Zowel door Groningers woonachtig binnen het aardbevingsgebied als daarbuiten. Niet alleen een algehele onvrede, bezorgdheid en gevoel van onveiligheid worden genoemd, maar ook de waardedaling van de woningen en het gevoel niet serieus genomen te worden door de regering. “Het hele gedonder met de aardbevingen en de gevolgen. Een gebed zonder eind.” Ruim 20% van alle antwoorden gaat over de gevolgen van de gaswinning.

Werkgelegenheid

Nadelig voor het wonen en leven in Groningen (vooral op het platteland) zijn verder het voorzieningenaanbod en de (bereikbaarheid van) werkgelegenheid. Op deze functionele kenmerken scoort het platteland minder goed (Steenbekkers, 2013). Bijna 20% van de antwoorden gaat over de werkgelegenheid; het ontbreken ervan, of de grote reisafstand tot werk. Andere nadelen gaan onder meer over slechte infrastructuur en openbaar vervoer.

Beeldvorming

Ook de negatieve beeldvorming van Groningen wordt meermaals genoemd als nadeel. Zo stelt een panellid: “Landelijke beeldvorming is soms negatief ten aanzien van noordelingen.” Of een ander panellid: “We worden vaak door het Westen gezien als achtergesteld gebied.” Dit komt ook naar voren in landelijk onderzoek van I&O Research (2019): Inwoners van Groningen vinden vaak dat ‘mensen buiten de provincie een verkeerd beeld hebben van de provincie’ (65%). Ze vinden dat hun provincie wordt neergezet middels negatieve stereotypering.