Dialoog over kwaliteit van leven
Geschreven op 8 december 2020
“Ook de coronacrisis heeft de discussie over kwaliteit van leven weer op doen laaien. Deze heftige reacties zijn een gevolg van dat mensen de laatste levensfase vaak zien als iets wat negatief, zwaar en beladen is. Terwijl deze fase juist ook heel mooi is.”
Wie gaat het gesprek aan over de wensen van ouderen als het gaat om medische behandelingen en levenseinde? Wat is belangrijk bij het voeren van dergelijke gesprekken? En waarom roept dit vraagstuk vaak uitgesproken reacties op? Tijdens het webinar ‘Dialoog over kwaliteit van leven’ dat Sociaal Planbureau Groningen heeft gehouden op 2 december 2020 hielden we deze en andere vragen rondom de kwaliteit van leven tegen het licht.
Waarom dit gesprek?
Al een aantal jaren is de beweging en trend gaande dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Hiermee verschuift de zorg voor kwetsbare ouderen steeds meer naar de eerstelijnszorg. In verpleeghuizen zijn gesprekken over toekomstige behandelkeuzes en wat iemand nog een goede kwaliteit van leven vindt standaard. Deze gesprekken worden veelal door de specialist ouderengeneeskunde gevoerd bij de opname in een verpleeghuis. Doordat ouderen langer thuis blijven wonen, verschuiven de gesprekken ook naar de eerstelijnszorg. Echter worden deze gesprekken daar nog niet standaard gevoerd. Huisartsen erkennen wel het belang van de gesprekken, maar tijdsgebrek of gebrek aan de juiste vaardigheden staat goede gesprekken hierover soms in de weg. Dit heeft tot gevolg dat er in spoedsituaties keuzes worden gemaakt waarvan (vooral door naasten) achteraf wordt gezegd dat dit niet is wat deze persoon gewild zou hebben.
Door pro-actief het gesprek te voeren en mensen en hun naasten duidelijk te maken wat het belang van zo’n gesprek is en welke opties en mogelijkheden er zijn, kan er veel leed voorkomen worden.
Heftige reacties
Dit onderwerp roept vaak heftige reacties op. Ook de coronacrisis heeft de discussie over kwaliteit van leven weer op doen laaien. Deze heftige reacties zijn een gevolg van dat mensen de laatste levensfase vaak zien als iets wat negatief, zwaar en beladen is. Terwijl deze fase juist ook heel mooi is. Aldus Marian Verkerk, Hoogleraar Zorgethiek aan de RUG en te gast als spreker tijdens het webinar.
De grens van medicaliseren
Het is belangrijk om de samenwerking met verschillende professionals op te zoeken en te kijken waar men elkaar aan kan vullen. Lisa Bennink, specialist ouderengeneeskunde en filosofe, pleit ervoor om meer geld beschikbaar te maken om kennis en kunde van de specialisten ouderengeneeskunde in te kunnen zetten in de eerstelijns zorg. Maar ‘we moeten deze gesprekken ook niet medicaliseren’ zegt Verkerk. Ook als naasten, ouders, kinderen en partners moeten we met elkaar in gesprek gaan (of blijven) over onze toekomst, medische behandelingen en levenseinde. Het is dus goed om de balans te vinden tussen de eigen regie en het persoonlijk voeren van deze gesprekken, het op tijd betrekken van de juiste professional(s) en het opnemen van wensen in het dossier.
Behandelkeuzes en levenseinde
Marleen Kerste draaide als huisarts een project in haar praktijk over dit thema. Het bleek dat slechts 10% van de 80-plussers iets in het dossier had staan over wensen met betrekking tot behandelkeuzes en levenseinde. Hier wilde zij verandering in brengen en daarom organiseerde ze een nascholingsavond die het belang van dit type gesprekken benadrukt.
Webinar terugkijken
Ben je benieuwd naar de rest van het gesprek? Kijk dan het hele webinar terug via deze link: webinar Dialoog over kwaliteit van leven terugkijken. Dit kan nog tot 1 februari 2021.
