Terugdringen van geoorloofd verzuim leeft

Geschreven op 9 februari 2021

“Er is een groep ouders die hun kind wel eens ziekmeldt zonder dat het ziek is. Bijvoorbeeld omdat het kind oververmoeid is of extra tijd nodig heeft om te leren voor een toetsweek.”

Hoe staat het met geoorloofd verzuim (verzuim met een geldige reden, zoals ziekte of een bruiloft) op scholen? En wat kunnen onderwijs en gemeenten doen om dit verzuim terug te dringen? Dat was het onderwerp van twee webinars die Sociaal Planbureau Groningen organiseerde. En hoewel het onderwijs op dit moment belast is met de gevolgen van de coronamaatregelen, namen heel veel professionals enthousiast deel aan de webinars. Deze overweldigende interesse van onderwijsprofessionals en gemeenten laat zien dat dit onderwerp enorm leeft. En dat men zich wil inzetten om afwezigheid van school in welke vorm dan ook zo veel mogelijk te voorkomen.

Onderzoek naar geoorloofd verzuim

Bijna ieder kind mist wel eens een les. Bijvoorbeeld vanwege ziekte of een bezoek aan de orthodontist. Dit verzuim met een geldige reden, ook wel geoorloofd verzuim genoemd, stapelt zich soms bijna ongemerkt ‘langzaam’ op. Een deel van de kinderen mist hierdoor veel onderwijs. Regelmatig verzuim kan leiden tot een leerachterstand en vormt een belangrijk risico voor voortijdig schoolverlaten. Er is om die reden inmiddels veel geïnvesteerd in de aanpak van verzuim. Dit gaat echter meestal over verzuim zonder geldige reden, zoals spijbelen of thuiszitten. Geoorloofd verzuim blijft hierbij vaak buiten beeld. Waarom is het ene kind vaker afwezig met een geldige reden dan het andere? Waarom meldt de ene ouder een kind ziek en de andere niet? En wat kunnen we doen om ook geoorloofd verzuim te verminderen?

Sociaal Planbureau Groningen deed onderzoek onder 633 ouders in Groningen. We brachten de overwegingen en redenen die volgens ouders een rol spelen bij geoorloofd verzuim in kaart. Uit het onderzoek blijkt dat ouders de omvang van geoorloofd verzuim van hun eigen kinderen rooskleurig inschatten (zie onderzoek Geoorloofd Verzuim). En dat, hoewel bijna alle ouders het belangrijk vinden dat hun kind zo veel mogelijk lessen bijwoont, er een groep ouders is die hun kind wel eens ziekmeldt zonder dat het ziek is. Bijvoorbeeld omdat het kind oververmoeid is of extra tijd nodig heeft om te leren voor een toetsweek. Ouders geven zelf aan dat informatieverstrekking, gesprekken over verzuim, een betere verdeling van de werkdruk voor leerlingen en een veilige leuke sfeer op school geoorloofd verzuim kunnen terugdringen. Maar hoe kijken de professionals aan tegen geoorloofd verzuim en mogelijke oplossingen om het terug te dringen?

In gesprek

Tijdens de webinars werden de onderzoeksresultaten gedeeld met deelnemers. In totaal werden hiermee ruim 160 onderwijsprofessionals, leerplichtambtenaren en andere geïnteresseerden uit Noord- en Oost-Nederland geïnformeerd over problematiek van geoorloofd verzuim. In interactieve groepsgesprekken gingen deelnemers met elkaar in gesprek over oplossingsmogelijkheden en positieve ervaringen. Vervolgens werden de ideeën van de deelnemers geïnventariseerd.

Deelnemers geven aan dat de lijnen tussen de school, leerplicht, artsen en ouders kort moeten zijn. Ook goed beleid en duidelijke richtlijnen die regelmatig gecommuniceerd worden kunnen helpen bij het terugdringen van geoorloofd verzuim. Bovendien is een nauwkeurige registratie van al het verzuim nodig om op tijd te kunnen handelen. Deelnemers vinden dat er minder taboe zou moeten zijn om met elkaar in gesprek te gaan over afwezigheid. Daarbij noemt een deelnemer dat je beter in gesprek kan over de gemiste lessen en de gevolgen daarvan, dan direct met de vinger te zwaaien. En plezier en eigenaarschap van leerlingen in onderwijs kunnen helpen om geoorloofd verzuim te verminderen.

Ook geïnteresseerd in het onderzoek?

Gezien het feit dat er veel interesse is in het onderwerp bieden we de mogelijkheid om de replay van het presentatiedeel van het webinar terug te kijken. Dat kan door je in te schrijven voor de replay van het webinar.

Kijk of download de infographic met meer adviezen en tips van professionals.

Geïnteresseerd in het onderzoek? Lees de onderzoeksresultaten Schoolverzuim.