Monitoring en evaluatie van de Regio Deal Oost-Groningen
Geschreven op 14 december 2021
Aanleiding
De leefbaarheid in Oost-Groningen staat onder druk. Uit de monitor van CBS blijkt dat de regio op veel aspecten een stuk lager scoort dan het Nederlands gemiddeld. De ambitie van de Regio Deal is om de brede welvaart te verbeteren en de negatieve spiraal te doorbreken. Sociaal Planbureau Groningen monitort en evalueert samen met Aletta Advies de Regio Deal Oost-Groningen. Een Regio Deal is een samenwerking tussen Rijk en regio om de kracht van de regio te versterken. De Regio Deal Oost-Groningen loopt van 2020-2023.
Uitdaging
De ambitie is dat gedurende de looptijd van de Regio Deal de eerste stappen worden gezet naar een betere brede welvaart en dit te verankeren voor de lange termijn. Het doel is de basisleefbaarheid in de regio op orde te brengen en stappen te zetten voor een betere brede welvaart in de toekomst. Er wordt een ontwikkeling op gang gebracht die Oost-Groningers perspectief biedt; die hen helpt gezond(er) te leven en te blijven investeren in hun eigen ontwikkeling. De Regio Deal zet daarom in op goede opleidingen, meer kans op werk, goede voorzieningen, het verbeteren van de gezondheid en het behouden van een mooie woonomgeving.
Aanpak
Met de Regio Deal wil het programmabureau op korte termijn de juiste dingen doen en ook op de langere termijn bijdragen aan het verbeteren van de brede welvaart en de samenwerking. De monitor start met een nulmeting die bestaat uit inhoudelijke indicatoren en een procesevaluatie onder partners en stakeholders.
De vragen die voorliggen zijn:
- Wat is de impact van dit programma op de brede welvaart?
- Hoe kan een maximaal leereffect rond de Regio Deal worden bereikt?
Met deze nulmeting stellen we de uitgangspositie van de Regio Deal vast. Voor iedere pijler is een ambitie opgesteld, iedere ambitie is vertaald in operationele doelen en deze doelen zijn meetbaar gemaakt met passende indicatoren. In 2020 is een nulmeting uitgevoerd waarmee inzicht wordt gegeven in de startpositie van de gemeenten in de Regio Deal en de opgaven die aan het begin van de programmaperiode spelen. In 2023 volgt een nieuwe meting om de voortgang te monitoren.
Naast de indicatoren, die nodig zijn om de werking van het beleid in de praktijk te toetsen, wordt ook stilgestaan bij de tussenstappen richting het doel. Hiervoor zijn bijvoorbeeld uitvoerende organisaties bevraagd over hun meningen en ervaringen. Dit is van belang om tot een lerende organisatie te komen. De procesevaluatie wordt jaarlijks uitgevoerd.
Resultaten
De nulmeting is op 2 december 2021 aan de stuurgroep van de Regio Deal gepresenteerd. De resultaten van de nulmeting bevestigen dat de regio voor een grote opgave staat op de vier pijlers waarop de Regio Deal zich inzet, te weten leren, werk & inkomen, gezondheid en woonomgeving. Ten opzichte van het Noord-Nederlands gemiddelde wordt er in Oost-Groningen een lager schooladvies gegeven, is er een hoger aandeel zonder startkwalificatie en ligt de arbeidsparticipatie per gemeente 2 tot 6 procentpunt lager. Ook de (ervaren) gezondheid blijkt een duidelijk ontwikkelpunt te zijn voor de regio. De waardering voor de woning en woonomgeving ligt wel hoog, al ligt een achterstand in verduurzaming en energiearmoede op de loer.
