Lichte daling eenzaamheid, maar wel meer eenzame ouderen

Geschreven op 21 juni 2018

“Het is van belang om eerst na te gaan wat de wensen zijn van mensen, voordat men een oplossing of aanpak bedenkt.”

In Nederland daalt het aandeel eenzame ouderen licht, maar het aantal eenzame ouderen neemt vanwege de vergrijzing toch toe. Dit blijkt uit Kwetsbaar en eenzaam? Risico’s en bescherming in de ouder wordende bevolking, een onderzoek van Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Lichte daling eenzaamheid…

Het SCP deed onderzoek onder ruim 8.000 ouderen en zette de eenzaamheid onder ouderen in 2016 af tegen die van hun leeftijdsgenoten in 2006 en 1996. De ouderen van nu blijken gemiddeld beter ‘beschermd’ tegen eenzaamheid: ze hebben vaker een partner, een groter en gevarieerder netwerk en een sterker gevoel van regie over hun leven. Het is een opmerkelijke bevinding temidden van de alarmerende geluiden over eenzaamheid onder ouderen.

…maar wel steeds meer eenzame ouderen

Eenzaamheid blijft niettemin een probleem. Het absolute aantal eenzame ouderen is namelijk wél gestegen, sinds 1996. De oorzaak hiervan is de vergrijzing. De vergrijzing doet de lichte daling van de gemiddelde kans op eenzaamheid teniet. Het aantal ouderen neemt toe en dat betekent ook een toename van het aantal eenzame ouderen. Dit blijft zich voordoen: in Nederland stijgt het aantal 65-plussers door van ruim 3 miljoen nu naar bijna 5 miljoen in 2040 en in Groningen van bijna 110.000 nu naar meer dan 150.000 in 2040. 40% van de ouderen in Groningen voelt zich eenzaam en bijna 10% voelt zich sterk eenzaam [1].

>> Meer informatie over eenzaamheid onder Groningers.

Zelfstandige wonende met Wmo-ondersteuning zijn eenzamer

Ruim de helft van de mensen die zich melden bij de Wmo voor ondersteuning voelt zich eenzaam. Bijna één op de vijf voelt zich sterk eenzaam. Dat aantal is hoger dan in de algemene bevolking van 18 jaar en ouder. Van de mensen die zich melden bij de Wmo zijn de alleenwonenden vaker eenzaam, ook zijn de 55-74-jarigen vaker eenzaam dan de 35-54-jarigen die Wmo-ondersteuning krijgen.

Sociale netwerk verlaagt kans op eenzaamheid

Meer contact met familie, vrienden, buren en meer meedoen aan sociale activiteiten verlaagt de kans op eenzaamheid. Ook laat het onderzoek zien dat de aanwezigheid van een mantelzorger en ontvangen van een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo, de kans op eenzaamheid verlaagt.

Aansluiten bij de wensen van de mensen is cruciaal

Eenzaamheid is een hardnekkig probleem en de bestrijding ervan kent geen eenvoudige oplossingen. In het ontstaan van gevoelens van eenzaamheid spelen, zoals de studie van het SCP laat zien, veel verschillende factoren een rol. “Het is dus van belang”, zeggen de onderzoekers, “om eerst na te gaan wat de wensen zijn van mensen, voordat men een oplossing of aanpak bedenkt”.

[1] De gebruikte schaal om eenzaamheid te meten is de eenzaamheidsschaal van De Jong Gierveld.