‘Bijna niets meer vanzelfsprekend’, coronacrisis heeft grote invloed op het leven in Groningen

Geschreven op 8 februari 2021

“Bijna de helft van de zzp’ers in de provincie Groningen was eind vorig jaar door de coronacrisis werk of inkomen (deels) kwijtgeraakt.”

De coronacrisis heeft voor veel Groningers belangrijke gevolgen. Maar niet iedereen wordt even hard geraakt. Zzp’ers, 18- tot 34-jarigen en mensen met een slechte gezondheid hebben veel vaker dan de gemiddelde Groninger zorgen en problemen door ‘corona’. Onderzoek van Sociaal Planbureau Groningen laat dat duidelijk zien. Ruim 3.400 Groningers deden tussen half november en begin december 2020 aan het onderzoek mee. Eind 2020 publiceerde Sociaal Planbureau Groningen al de uitkomsten. In de publicatie Bijna niets meer vanzelfsprekend (februari 2021) zijn nadere analyses te lezen.

‘Corona’ heeft grote invloed op werk, inkomen sociale contacten en activiteiten, gezondheid en zorg. Daar zijn positieve veranderingen bij, maar verreweg de meeste zijn negatief en ongewenst. Veel gevolgen vloeien voort uit het beleid en de maatregelen van de overheid om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Mensen die bang zijn voor besmetting, leggen zichzelf vaak extra maatregelen op. Dit laatste geldt vooral voor mensen met een slechte gezondheid en ouderen (65+). Het onderzoek laat overigens zien dat ouderen, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen, het minst worden beïnvloed door de coronacrisis. Zzp’ers, jonge mensen en mensen met een slechte gezondheid zijn de drie groepen die het vaakst negatief worden geraakt.

Zelfstandigen zwaar geraakt op gebied van werk en inkomen

Mensen die als zelfstandig ondernemer hun brood verdienen, zijn veel vaker dan mensen met een andere bron van inkomsten hun werk of inkomen (deels) kwijtgeraakt door de coronacrisis. Ook maken ze zich veel vaker zorgen over hun financiën. Bij sommigen staat de toekomst van hun onderneming op het spel. Het onderzoek laat zien dat zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) nog zwaarder zijn getroffen dan zelfstandigen met personeel. Bijna de helft van de zzp’ers in de provincie Groningen was eind vorig jaar door de coronacrisis werk of inkomen (deels) kwijtgeraakt. Hierbij melden de onderzoekers dat vermoedelijk sprake is van ‘stilte voor de storm’. De verwachting is namelijk dat veel meer bedrijven in de problemen komen als het coronasteunpakket van het Rijk niet meer van kracht is.

Jonge mensen op vele fronten getroffen

Het Groninger Panel heeft leden vanaf 18 jaar. De jongste leeftijdsgroep in het panel, de 18- tot 34-jarigen, blijkt op meerdere terreinen meer nadelen van corona te ondervinden dan andere leeftijdsgroepen. Zo komen eenzaamheid, mentale gezondheidsproblemen en inkomensdaling veel vaker voor. Studenten op het mbo of in het hoger onderwijs hebben daarnaast nogal eens last van motivatieproblemen, onvoldoende onderwijskwaliteit en te weinig contact met docenten en medestudenten. De onderzoekers leiden hieruit af dat veel jonge mensen hun toekomstperspectief zien verdampen. Ze wijzen erop dat dit niet alleen voor de jongere generatie zelf, maar voor de hele maatschappij een probleem is.

Mensen met slechte gezondheid eenzamer en ongezonder door ‘corona’

Mensen met een slechte gezondheid ondervinden door corona extra problemen. Niet alleen hebben ze vaker last van eenzaamheid en toename van gezondheidsklachten, maar ook van problemen op financieel gebied. Over de hele linie is door de coronacrisis bij ongeveer één op de vijf Groningers sprake van slechtere mentale of lichamelijke gezondheid. Het niet kunnen of durven ontvangen van benodigde zorg is één van de factoren. Daarnaast spelen andere aspecten van de coronacrisis een rol, zoals het vele thuiswerken en het beperkte sociale leven.

Gezamenlijk beleid en aanpak nodig

De onderzoekers verwachten dat niet alle problemen die door ‘corona’ zijn ontstaan, vanzelf overgaan als de crisis achter de rug is. Op basis van het onderzoek denken ze dat vooral de drie vaakst getroffen groepen extra steun kunnen gebruiken. De veerkracht in de samenleving zal zeker aangesproken worden. Daarnaast liggen er belangrijke taken voor gemeenten, provincies en rijksoverheid.

• Lees of download de publicatie Bijna niets meer vanzelfsprekend; de gevolgen van de coronacrisis voor het leven in de provincie Groningen