Wonen in dorp of stad
Begin 2023 is er vanuit het Groninger jeugdpanel een uitvraag gedaan naar brede welvaart. Omdat de term brede welvaart voor jongeren wat onduidelijk kan zijn kozen we ervoor om het ‘leefbaarheid’ te noemen. Vo-leerlingen tussen de 12 en 18 jaar oud, woonachtig in de hele provincie Groningen vulden een online vragenlijst in. De resultaten van de vragenlijst zijn vervolgens besproken in drie klassen. Deze uitvraag sloot aan op de uitvraag naar brede welvaart vanuit ons Groninger Panel (volwassenen), waar een groot aantal ouders met schoolgaande kinderen aan deelnamen.
Blijven wonen in de provincie
De helft van de jongeren geeft aan over 20 jaar nog in de provincie Groningen te willen wonen. De belangrijkste redenen hiervoor zijn dat het fijn leven is in de provincie Groningen, dat familie en vrienden in de buurt wonen, dat alles bekend is en dat de stad Groningen aantrekkelijk is om in te wonen. Daarentegen heeft 22% van de jongeren aangegeven dat zij niet van plan zijn om in de provincie Groningen te blijven wonen. De meest genoemde redenen om weg te trekken zijn dat er meer en betere banen beschikbaar zijn in de Randstad, dat Groningen een saaie provincie is, dat jongeren in een andere stad dan Groningen willen studeren en dat jongeren later graag in het buitenland willen wonen. Tot slot heeft 29% van de jongeren aangegeven nog niet te weten waar hij/zij in de toekomst woont. Ouders willen aanzienlijk minder vaak weg uit de provincie Groningen. Minder dan 10% van de ouders geeft aan weg te willen trekken.
Zorgen over de toekomst
Ondanks dat een groot deel van de respondenten in de provincie wil blijven wonen, maken velen zich zorgen over de toekomst. 38% van de jongeren maakt zich zorgen, tegenover 65% van de ouders. Zorgen gaan met name over de toekomst van de toekomstige jeugd. Ouders noemen diverse oorzaken van hun zorgen: toenemende kansenongelijkheid, de klimaat- en energiecrisis, woningnood, inflatie, migratie, oorlog, toenemend telefoongebruik, tekort aan grondstoffen en toenemende problemen met betrekking tot mentale gezondheid. In de gesprekken met de jongeren bleek dat de zorgen van jongeren grotendeels dezelfde oorzaken hebben. Echter lijken zij zich niet erg zorgen te maken over het milieu. Het is iets waar ze veel over lezen en horen, maar ze maken zich er geen zorgen over. Jongeren denken dat de toekomstige jeugd het minder leuk zal hebben dan dat zij het nu hebben. Naast de oorzaken genoemd door ouders, maken jongeren zich ook zorgen om toenemend middelengebruik. Ze verwachten dat er steeds strengere regels komen en dat daardoor het leven van de toekomstige jeugd minder leuk wordt.
Veiligheid
Waar één op de drie ouders zich weleens onveilig voelen, voelt het merendeel van de jongeren zich weleens onveilig (63%). Vooral in het verkeer ontstaat een onveilig gevoel. Genoemde redenen voor een onveilig gevoel in het verkeer zijn: veel drukte op de weg, snelheid van auto’s en onoverzichtelijke punten. In de klassengesprekken werd vaak genoemd dat jongeren zich onveilig voelen wanneer ze in het donker fietsen. Er is onvoldoende verlichting voor fietsers in het donker. Het voelt dan onveilig om mensen tegen te komen. Dit is zowel het geval in dorpen als in grotere plaatsen. Het gebrek aan verlichting wordt niet alleen door jongeren benoemd, maar ook door de ouders. ‘‘Als je in de avond op de fiets moet, zijn er veel lantaarnpalen die het niet doen. Dat geeft een onveilig gevoel.’’
Onder de jongeren voelen meisjes (71%) zich vaker onveilig dan jongens (40%). Daarnaast is er verschil te zien in het gevoel van veiligheid en de plaats waar jongeren wonen. In de stad voelt het grootste deel van de jongeren zich weleens onveilig (63%). Naarmate jongeren verder van de stad af wonen, gaat dit percentage omlaag naar 42%. Jongeren lijken zich dus veiliger te voelen naarmate de stad verder weg is. Een jongere gaf de volgende toelichting: ‘‘Mijn dorp voelt heel veilig, er wonen bijna geen mensen en ik ken ook bijna iedereen’’. Deze verschillen zijn niet zichtbaar bij ouders. Naast een onveilig gevoel in het verkeer, geven jongeren ook aan dat ze soms een onveilig gevoel hebben op school. Dit heeft te maken met diefstal en/of pesten.
