Doorontwikkeling van de jeugdmonitor
Geschreven op 19 juli 2018
Meer cijfers over jeugd:
Sinds het begin van het Sociaal Planbureau Groningen volgen wij de staat van de jeugd in de provincie Groningen. Het afgelopen jaar hebben wij met kinderen, jongeren, ouders, professionals en bestuurders verkend hoe je de staat van de jeugd het beste in beeld brengt. In de jeugdmonitor staat het kind en het opgroeien centraal. Wij bekijken per levensfase welke zaken spelen in het leven van een kind. Wij geven inzicht met cijfers, maar ook met de perspectieven en belevingen van kinderen, jongeren en ouders en de kennis van de professionals die werken met de jeugd.
Aanleiding voor het vernieuwen van de jeugdmonitor
Tegenwoordig zijn er steeds meer websites waarop rapportages, factsheets en gegevens over de jeugd te vinden zijn. Daardoor krijgen wij bij het Planbureau steeds minder vragen naar cijfers over de jeugd en steeds vaker verzoeken om gegevens over jeugd te interpreteren, te duiden en van context te voorzien. Daarnaast benadrukken de Jeugdwet en de eerste evaluatie Jeugdwet het belang van het betrekken van jeugdigen en ouders bij het opstellen van beleid. Dit roept de vraag op of hetzelfde belang ook geldt voor het opstellen van een jeugdmonitor.
Tegelijkertijd werkte de academische werkplaats transformatie jeugd C4Youth aan het ontwikkelen van een brede maatschappelijke outcome monitor. C4Youth is een samenwerkingsverband waar gemeenten, praktijkorganisaties, onderwijs en onderzoek bundelen hun expertise en kennis om gezamenlijk het jeugdstelsel te verbeteren. C4Youth kreeg de opdracht om de mogelijkheden van een outcome monitor te verkennen. Om te voorkomen dat de aandacht bij het jeugdbeleid teveel bij de instroom en de omvang van het jeugdhulpgebruik blijft liggen. En om te voorkomen dat het bredere doel, een goed functionerende pedagogische civil society, uit het oog wordt verloren. Met het formuleren van maatschappelijke doelen, zoals minder thuiszitters of een hoger opleidingsniveau, worden doelstellingen concreet. Met indicatoren meten we of we die doelen ook bereiken.
In samenwerking met C4Youth zijn we aan een proces begonnen om aan deze nieuwe behoeften en belangen tegemoet te komen. We bevroegen kinderen, jongeren en ouders, gingen in gesprek met professionals en bestuurders en analyseerden de bestaande monitors en gegevens. Op zoek naar indicatoren ontdekten wij dat het monitoren van de staat van de jeugd over meer dan alleen cijfers gaat.
“Ze moeten rekening houden met dat jongeren zich om andere dingen druk maken dan ouderen''
Hoe zien kinderen, jongeren en ouders hoe het gaat met de jeugd?
Wij kozen ervoor om kinderen, jongeren, ouders en professionals te betrekken bij het ontwikkelen van een nieuwe jeugdmonitor. Hoe kijken zij aan tegen de staat van de jeugd in de provincie? Met de vraag “hoe zie je hoe het gaat met de jeugd?'' bezochten we kinderen en jongeren op scholen. Aan ouders met thuiswonende kinderen in het Groninger Panel vroegen we hoe zij zien hoe het met hun kinderen gaat. Daarna gingen wij in gesprek met professionals om de verzamelde gegevens te analyseren.
Coderen met jongeren
Aan leerlingen op het mbo vroegen wij om met een top 3 aan te geven hoe je kan zien hoe het met jongeren gaat. De jongeren gaven 95 verschillende antwoorden, uiteenlopend van concrete antwoorden als “schoolprestaties” tot adviezen als “door het aan ze te vragen”. Om beter grip te krijgen op de bonte verzameling van antwoorden nodigden wij drie jongeren uit om de antwoorden in te delen in categorieën. In onderzoekerstaal het coderen van de respons.
codering door jongeren
Jongeren beantwoorden de vraag “hoe zie je hoe met jongeren gaat?” vaak op basis van hoe je jongeren zou moeten benaderen. Bij het coderen werd hiervoor de term “prikken” gekozen. Hiermee wordt bedoeld dat je niet alleen moet vragen aan een jongere hoe het gaat, maar dat je ook moet doorvragen om te zien wat er allemaal onder de oppervlakte speelt.
Een andere omvangrijke categorie is de gemoedstoestand. Daarmee wordt niet alleen bedoeld wat voor dingen jongeren overkomen of wat ze ondernemen, maar wordt benadrukt hoe je daarmee omgaat en hoe je dingen een plek geeft in je leven. Daarnaast vonden de jongeren factoren als het verleden, de sociale omgeving en de thuissituatie belangrijk om te zien hoe het met iemand gaat. Ook de onderwerpen die je in meeste jeugdmonitors zal terugvinden, zoals schoolprestaties, drugsgebruik of jeugdhulp, komen bij de jongeren terug.
“…”
Wat zeggen ouders over hoe het met hun kinderen gaat?
Uit het Groninger panel selecteerden wij de ouders met thuiswonende kinderen. We wilden graag de ouders voldoende ruimte geven om een beeld te schetsen van hun kinderen. Daarom stelden wij de open vragen “hoe ziet u hoe het met dit kind gaat?” en “Waar zit u mee wat betreft de ontwikkeling van dit kind?”.
Lees het artikel Niet allen ouderen, ook jongeren voelen zich eenzaam. In het Dagblad van het Noorden pleit socioloog Gerine Lodder voor meer aandacht voor de sociale gezondheid van kinderen.
Tijdens het analyseren van de antwoorden viel ons op dat dezelfde thema’s bij alle kinderen terugkomen, maar dat zij steeds op een andere manier benaderd worden. Ouders van jonge kinderen vragen zich af of hun kinderen voldoende mogelijkheden hebben voor het buiten spelen en vrienden maken. Tijdens de latere jaren van de basisschool speelt vaker de vraag of hun kinderen sociaal wel voldoende meekomen en regelmatig voor kinderfeestjes worden uitgenodigd. Aan het begin van de middelbare school gaat het erom of kinderen zelf vrienden en vriendinnen maken en met hun afspreken. Terwijl in latere jaren de onzekerheid over het risico van verkeerde vrienden vaker voorkomt.
| leeftijd | hoe zie je hoe het gaat? | ontwikkeling kind | sociale ontwikkeling | de rol van school | de digitale wereld |
|---|---|---|---|---|---|
| 0 tot 3 jaar | fysieke uitingen | fysieke en cognitieve ontwikkeling | | | |
| 3 tot 8 jaar | vragen aan het kind of leerkracht | sociale ontwkkeling en spelen | voldoende vrienden en mogelijkheden tot buiten spelen | bron van informatie | zorgen over invloed van beeldschermgebruik en gevaren van het internet |
| 8 tot 12 jaar | geven kinderen zelf aan | actief en ondernemend | uitnodigingen voor kinderfeestjes | schoolprestaties | begrenzen gebruik social media en gamen |
| 12 tot 15 jaar | gesprekken op vaste momenten bijvoorbeeld onder het eten | assertief en zelfstandig | zelfstandig afspraken maken, vrienden ontmoeten via sport | rapporten en zorgen over druk op school | invloed van social media op normen en waarden |
| 15 tot 18 jaar | vaker plannen van activiteiten om het gesprek aan te kunnen gaan | toekomstvisie en ambitie | risico van verkeerde vrienden | eindexamen en studiekeuze | de frequentie van gamen en social media |
Het duiden van uitkomsten
De eerste analyses van de gegevens die we bij kinderen, jongeren en ouders hebben opgehaald zijn via verschillende wegen voorgelegd aan professionals en bestuurders. Jongeren stellen dat een monitor over de jeugd ook met de jeugd gemaakt moet worden. Door hun te bevragen, maar ook door met hun te analyseren en te duiden. We lieten zien dat uit analyse van het panel blijkt dat een monitor die uitgaat van beleidsthema’s het zicht verliest op de verschillende levensfasen die kinderen doorlopen.
Er was veel draagvlak voor de nieuwe gepresenteerde inzichten. Hoewel ons proces nog niet naar concrete indicatoren leidde, werd het belang van context en duiding door middel van aanvullende kwalitatieve informatie wordt door alle betrokken partijen onderstreept. Een benadering vanuit levensfasen roept veel herkenning op. Door informatie per levensfase in te delen, wordt informatie overzichtelijker en staan de kinderen zelf meer centraal dan de cijfers.
Uitgangspunten voor het opstellen van een jeugdmonitor:
Maak structureel gebruik van kwalitatieve dataverzameling in de jeugdmonitor om kwantitatieve gegevens van context en duiding te voorzien.
Volg de trends en ontwikkeling van de jeugd in de provincie Groningen om daarmee de staat van de jeugd in kaart te brengen.
Stel prestatie-indicatoren op waarmee de realisatie van maatschappelijke doelen gevolgd kan worden.
Gebruik het concept van levensfasen als kader om daarmee overzicht en structuur aan te brengen in de informatie van de jeugdmonitor.
Vervolgstappen
Als startpunt voor de vernieuwde jeugdmonitor presenteren wij eerst een analyse van de uitvraag onder ouders van het Groninger Panel. We laten zien welke aspecten spelen in de verschillende fasen van het opgroeien van kinderen. De komende tijd werken wij deze aspecten verder uit. Dit jaar voegen wij informatie toe over het belang en de invloed van de digitale wereld, de rol van onderwijs bij het opgroeien, het belang van het voeren van gesprekken met de jeugd. En werken wij aan een kaart die weergeeft hoe de omgeving van jongeren eruit ziet.
Lees verder over de belangrijkste ontwikkelingen in het opgroeien van een kind. Op basis van antwoorden van ouders uit het Groninger Panel beschrijven we per levensfase het opgroeien van kinderen en de vraagstukken die daarbij spelen.
Meer informatie
06 835 690 63
i.oosting@sociaalplanbureaugroningen.nl
06 460 783 33
h.maarsingh@sociaalplanbureaugroningen.nl
