Faillissement ouderenzorg te voorkomen?!

Geschreven op 12 juni 2019

“Sociaal Planbureau Groningen is op verzoek beschikbaar om bij te dragen aan het maatschappelijk debat over de ouderenzorg in de provincie Groningen.”

“Het huidige zorglandschap schudt op zijn grondvesten. Het systeem stevent (…) af op een faillissement. De manier waarop we de zorg voor ouderen in Nederland hebben georganiseerd is weldra onhoudbaar.” Dit zijn de woorden die Henk Kamp, voorzitter van Branchevereniging ActiZ, koos om duidelijk te maken dat het ingrijpend veranderen van de ouderenzorg urgent is.

Henk Kamp is niet de enige die toekomstbestendige ouderenzorg als belangrijk vraagstuk agendeert. Dat het onderwerp tegenwoordig regelmatig in het nieuws is, komt vooral door de demografische prognoses (toename aantal en aandeel ouderen) in combinatie met het feit dat er nu al arbeidstekorten in de zorg zijn. De groeiende getalsmatige mismatch tussen zorgvragers en zorgaanbieders vormde ook de aanleiding voor de onderzoekspublicaties die Sociaal Planbureau Groningen eerder dit jaar uitbracht over de ontwikkelingen, knelpunten en opgaven in de Groningse ouderenzorg.

Wat kunnen we doen?

Het grootste knelpunt in de ouderenzorg is blijkens het onderzoek van Sociaal Planbureau Groningen de complexiteit van het stelsel, met drie onderling niet soepel aansluitende wetten, de Wmo, Zvw en Wlz. Als onderzoekers verwachten we dat het stelsel voorlopig niet zal veranderen. Daarom leggen we de nadruk op aanknopingspunten in het huidige stelsel om de ouderenzorg beter en efficiënter te organiseren. (Dat zijn er vele). Samenwerking is nodig om de gewenste veranderingen tot stand te brengen. (Dat gaat steeds beter). Daarnaast pleiten we voor meer en diepgaander maatschappelijke debat over toekomstbestendige ouderenzorg, met huidige en toekomstige ouderen, mantelzorgers, professionals en financiers.

Advies aan de minister in voorbereiding

De ontwikkelingen en knelpunten die Sociaal Planbureau Groningen heeft benoemd, spelen ook elders in het land. Dit blijkt uit de recente publicatie Zorgen voor thuiswonende ouderen van het Sociaal en Cultureel Planbureau. De publicatie is op verzoek van het Ministerie van VWS opgesteld, ter ondersteuning van de Commissie Toekomst Zorg Thuiswonende Ouderen (TZTO). Deze commissie heeft de opdracht te adviseren over wat er nodig is om de zorg voor thuiswonende ouderen op peil te houden, rekening houdend met de demografische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en de betaalbaarheid van de zorg. Concrete vragen die de Minister van VWS de commissie heeft meegegeven, betreffen onder meer de inrichting van het zorgstelsel en de overgang van Wmo en Zvw naar de Wlz. Het is nog afwachten wat de commissie daarmee doet. Als ze, net als Henk Kamp, het faillissement van de ouderenzorg ziet aankomen zal ze vast met onorthodoxe adviezen komen.

Wordt vervolgd

De commissie TZTO heeft tot eind dit jaar de tijd om haar advies voor te bereiden. Sociaal Planbureau Groningen is op verzoek beschikbaar om bij te dragen aan het maatschappelijk debat over de ouderenzorg in de provincie Groningen.