De komende jaren neemt het aantal en aandeel ouderen in de Groningse bevolking toe. De vergrijzing zal een groot effect hebben op de zorgvraag in de toekomst. Door de verwachte toename van ouderdomsziekten neemt de druk op de hele zorgketen toe. Tegelijkertijd neemt het aantal mensen dat formele of informele zorg kan verlenen af. 

In het kort

• Terwijl de totale bevolkingsomvang van de provincie Groningen licht daalt tussen 2018 en 2040 verdubbelt het aantal 80+’ers van 27 duizend in 2018 tot bijna 54 duizend in 2040.
• Het aandeel 80+’ers in de Groningse bevolking neemt de komende decennia sterk toe. Vooral de leeftijdsgroep 45 t/m 64 jaar wordt naar verhouding kleiner.
• Per 80+’er zijn er demografisch gezien steeds minder mensen beschikbaar in de leeftijdsgroepen waartoe de meeste mantelzorgers en professionele zorgverleners behoren.

Aandeel 80+ en vier andere leeftijdsgroepen

Onderstaande figuur geeft de prognose weer voor de bevolkingsopbouw in vijf leeftijdsgroepen in de periode 2018 tot 2040,  per gemeente, voor de provincie Groningen en voor Nederland.

Aantal 80+’ers

De prognose voor de komende drie decennia laat zien dat de toename van het aantal 80+’ers in de Groningse bevolking tot 2035 gelijk oploopt met die in heel Nederland. Daarna vlakt de groei in de provincie Groningen af, in vergelijking met die in het gehele land.

In het bovenste deel van onderstaande figuur is het verwachte aantal 80+’ers weergegeven, per gemeente en per jaar. In het onderste deel van de figuur is de verwachte toename van het aantal 80+’ers weergegeven, ten opzichte van het aantal in 2018.

Gemeenten vergeleken

De sterke toename van het aantal 80+’ers doet zich in alle Groningse gemeenten voor. In Pekela, Stadskanaal en Oldambt is de toename het kleinst; de prognose laat (net) geen verdubbeling zien. In de leeftijdsopbouw van de bevolking zijn er grote verschillen tussen de gemeente Groningen en de andere Groningse gemeenten. Zo zal naar verwachting 6% van de bevolking van de gemeente Groningen in 2040 80+’er zijn, terwijl dat percentage voor Appingedam, Haren, Ten Boer en Westerwolde boven 14% ligt.

In vrijwel alle Groningse gemeenten zal de bevolking in 2040 naar verwachting voor meer dan 30% uit 65+’ers bestaan. Na de gemeentelijke herindeling van 2019 is Groningen de enige gemeente waarvoor dit niet geldt.

Elders op deze website is meer informatie te vinden over demografische ontwikkelingen in de provincie Groningen.

Consequenties voor de zorg

De bevolkingsprognoses betreffen een periode van meer dan 25 jaar. Dat is een lange periode, waarin veel kan veranderen. Op grond van de huidige situatie in en rond de zorg is te verwachten dat de demografische ontwikkelingen de volgende consequenties hebben voor de zorg:

• Grotere vraag naar zorg en hogere zorgkosten. Cijfers over het huidig zorggebruik laten zien dat 85+’ers meer beroep doen op de langdurige zorg, de wijkverpleging, de huisarts, medicijnen en hulpmiddelen en op de bijbehorende zorgbudgette dan jongere leeftijdsgroepen (Vektis 2018).

• Minder informele zorgverleners beschikbaar. Informele zorg voor 80+’ers wordt nu vooral geleverd door mensen in de leeftijdsgroep 45 tot 65 jaar, veelal (schoon)kinderen. Dit dreigt spaak te gaan lopen: terwijl het aantal 80+’ers de komende decennia verdubbelt, neemt de leeftijdsgroep 45 tot 65 jaar met een kwart af.

• Minder aanbod van zorgprofessionals. De leeftijdsgroep waartoe vrijwel de gehele beroepsbevolking behoort (20 tot 65 jaar) wordt de komende jaren kleiner. Dat maakt het lastiger de huidige krapte op de arbeidsmarkt voor zorg en welzijn om te buigen.

Gerelateerd

• Onderzoeksrapport Gezondheidsprofiel ouderen 2016, GGD Groningen
• Webpagina Gevolgen van de vergrijzing, PBL
• Onderzoeksrapport Zorgthermometer ouderenzorg 2018, Vektis
• Onderzoeksrapport Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn Noord-Nederland 2017, Zorgpleinnoord