In Groningen groeien meer kinderen op in armoede dan gemiddeld in Nederland

Naar verhouding groeien in de provincie Groningen veel kinderen op in armoede. In heel Nederland leefde in 2019 7,8% van de minderjarige kinderen in een gezin dat moest rondkomen van een laag inkomen; 3,2% langdurig. In de provincie Groningen was dat 9,5% van alle minderjarige kinderen (jonger dan 18 jaar) en 4,1% langdurig. Het gaat dan in totaal om ongeveer 9.200 minderjarige kinderen in een huishouden met een laag inkomen en 3.800 kinderen in een huishouden met een langdurig laag inkomen.

De gemeenten Delfzijl, Appingedam, Pekela en Groningen telden naar verhouding veel kinderen in armoede (>11%). Dit zijn ook de gemeenten waarin naar verhouding de meeste kinderen woonden in huishoudens met een langdurig laag inkomen. Westerkwartier was in 2019 de gemeente met de minste kinderen in armoede, namelijk 5% van alle minderjarige kinderen. Ook in de gemeenten direct ten noorden en ten westen van de gemeente Groningen groeiden relatief weinig kinderen op in armoede (<7%).

Trend 2011-2019

Tussen 2011 en 2019 zien we in Nederland dat het aandeel minderjarige kinderen in armoede stijgt tot en met 2013. Vervolgens vond er een daling plaats waarna het aandeel minderjarige kinderen in armoede weer onder het niveau van 2011 kwam. In de provincie Groningen zien we een soortgelijke trend. Wel is de daling na 2013 minder explosief waardoor er in 2019 nog steeds meer kinderen in armoede wonen dan in 2011 (9,5% versus 8,7% in 2011). Hierdoor zijn de verschillen tussen de provincie Groningen en Nederland als geheel door de jaren heen ook gegroeid. Het merendeel van de kinderen in armoede maakt deel uit van een bijstandsgezin. Volgens het CBS (2018) komt deze toename voornamelijk doordat meer huishoudens langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering. Huishoudens die door toedoen van de economische crisis onder de streep zijn terechtgekomen, hebben zich hieraan niet altijd weten te onttrekken.

In veel Groningse gemeenten volgt de ontwikkeling door de jaren deze van de provinciale en landelijke trend, maar de trendlijnen zijn ook variabel. In vergelijking met 2011 is het percentage kinderen in armoede het meest toegenomen in de gemeenten Delfzijl, Pekela en Oldambt (een toename van respectievelijk 5,6 procentpunt, 3 procentpunt 2,8 procentpunt). In het Hogeland, Loppersum, Stadskanaal en Westerkwartier was het aandeel kinderen in armoede in 2019 kleiner dan in 2011.

Vergelijking inkomensgrenzen

In het balkje bovenaan de grafiek, kun je ook een andere inkomensgrens selecteren. Als we de trends op basis van de inkomensgrenzen tot 110% en 120% van het sociale minimum bekijken voor de provincie Groningen en Nederland, zien we dat de ontwikkeling van het aandeel kinderen in deze huishoudens stabieler is over tijd dan wanneer we kijken naar de lage inkomensgrens. De gemeentes met relatief de meeste en minste kinderen in huishoudens met een laag inkomen, zijn voor alle drie de inkomensgrenzen dezelfde.

Risicogroepen

Kinderen met een migratie-achtergrond uit niet-westerse landen lopen verreweg het grootste risico op opgroeien in een gezin met een laag inkomen. Onder de niet-westerse allochtonen heeft het lage inkomen bovendien veel vaker een langdurig karakter, dat wil zeggen minimaal vier jaar achtereen. Dat het armoederisico hoger is, komt onder meer doordat niet-westerse huishoudens betrekkelijk vaak (langdurig) moeten rondkomen van een uitkering (CBS 2016).

Kinderen in eenoudergezinnen lopen meer risico om in armoede terecht te komen dan kinderen uit een tweeoudergezin. In de provincie Groningen leeft 6,1% van de kinderen in een tweeoudergezin in een huishouden met een laag inkomen, bij de kinderen in een eenoudergezin is dit 25%. In Nederland zijn dit respectievelijk 5,4% en 21,3%. Eenoudergezinnen lopen ook meer risico om langdurig van een laag inkomen te moeten leven.